Καταρρίπτοντας 6 κοινούς «μύθους» για τα συνθετικά λιπαντικά
Η διαφορά μεταξύ των συνθετικών λιπαντικών, ημισυνθετικών λιπαντικών και ορυκτελαίων, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα debate ακόμα και διαφωνίας μεταξύ των μηχανικών, ιδιοκτητών και enthusiasts. Ο κύριος ρόλος του λιπαντικού στη μακροζωία και στην απόδοση του οχήματος έχει γίνει κατανοητός από την αρχή της κατασκευής των αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Όμως, καθώς προσχωρούσαν οι γενιές, οι μύθοι για τα λιπαντικά κινητήρα δημιουργήθηκαν και επιβίωσαν, ακόμη και όταν η τεχνολογία των κινητήρων και των λιπαντικών τους εξελίχθηκε σε τρομερό βαθμό. Ορισμένοι μύθοι επιμένουν πεισματικά μέχρι σήμερα, οπότε θα πρέπει να εξετάσουμε τους 6 πιο κοινούς από αυτούς, να μοιραστούμε ουσιαστικές πληροφορίες για να αυξήσουμε τις γνώσεις όλων, προκειμένου να ξεδιαλύνουμε λίγο το τοπίο.
1: «Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται συνθετικό λιπαντικό για το στρώσιμο/ροντάρισμα των νέων κινητήρων»
Υπάρχει ένας κοινός μύθος, ότι η χρήση συνθετικού λιπαντικού κινητήρα σε έναν καινούργιο κινητήρα θα τον εμποδίσει από το να «στρωθεί» σωστά. Ωστόσο, αυτός ο μύθος δεν είναι αληθινός. Στην πραγματικότητα, η χρήση συνθετικού λιπαντικού κινητήρα κατά τη διάρκεια της περιόδου «ρονταρίσματος», αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης του οχήματος, μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει στη μελλοντική προστασία του κινητήρα. Το συνθετικό λιπαντικό κινητήρα είναι κατασκευασμένο από βασικά έλαια και ειδικά πρόσθετα, που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν καλύτερη απόδοση, μειωμένες τριβές και βελτιωμένη ροή σε σχέση με το το συμβατικό ορυκτέλαιο. Επίσης, είναι πιο σταθερό σε υψηλές θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να παρέχει καλύτερη προστασία στα κινούμενα μέρη του κινητήρα. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επωφελές κατά τους αρχικούς κύκλους λειτουργίας του κινητήρα. Κατά τη διάρκεια του στρωσίματος, όπου τα κινούμενα μέρη του κινητήρα παίρνουν τις εργοστασιακές ανοχές, μπορεί να προκληθεί απελευθέρωση μικρών μεταλλικών σωματιδίων στο λάδι. Οι ανώτερες ιδιότητες φιλτραρίσματος και καθαρισμού του συνθετικού λιπαντικού κινητήρα μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή της συσσώρευσης αυτών των σωματιδίων και της πρόκλησης ζημιών στον κινητήρα.
2: «Δεν είναι καλό να μεταβείτε σε συνθετικό λιπαντικό, εάν ο κινητήρας σας λειτουργούσε πριν με συμβατικό λιπαντικό»
Στην πραγματικότητα, είναι απολύτως ασφαλές και ωφέλιμο να αλλάξετε σε συνθετικό λάδι από συμβατικό λάδι ανά πάσα στιγμή, ανεξάρτητα από το πόσο καιρό ο κινητήρας λειτουργεί με συμβατικό λάδι. Η αλλαγή αυτή, μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, όπως καλύτερη οικονομία καυσίμου, μειωμένη φθορά των κινούμενων μερών και μεγαλύτερα διαστήματα αλλαγής λαδιού. Τα χαρακτηριστικά των συνθετικών λιπαντικών περιλαμβάνουν καλύτερη αντοχή στην οξείδωση, υψηλότερο δείκτη ιξώδους και χαμηλότερη πτητικότητα. Επιπλέον, τα συνθετικά λιπαντικά έχουν πολύ καλύτερη ροή σε χαμηλές θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να παρέχουν καλύτερη προστασία κατά τις -κρίσιμες- ψυχρές εκκινήσεις. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι εξίσου ευεργετικά για έναν κινητήρα που χρησιμοποιούσε -προηγουμένως- συμβατικό λιπαντικό όσο και για έναν κινητήρα που χρησιμοποιεί συνθετικά. Επιπλέον, τα περισσότερα συνθετικά είναι πλήρως συμβατά με τα συμβατικά.
3: «Η χρήση συνθετικού λιπαντικού σε έναν παλαιότερο κινητήρα προκαλεί διαρροές λαδιού»
Οι διαρροές λαδιού σε παλαιότερους κινητήρες προκαλούνται συνήθως από φθαρμένες τσιμούχες, φλάντζες ή άλλα εξαρτήματα στεγανοποίησης του κινητήρα. Αυτά τα εξαρτήματα φθείρονται με την πάροδο του χρόνου λόγω της θερμότητας, της πίεσης και της έκθεσης σε χημικές ουσίες. Το συνθετικό λάδι, με τις ανώτερες φυσικοχημικές του ιδιότητες , διατηρεί τα υλικά στεγανοποίησης σε καλή κατάσταση, βοηθώντας έτσι στην πρόληψη της αστοχίας τους και της πρόκλησης διαρροών. Επιπλέον, τα καλύτερα χαρακτηριστικά ροής του συνθετικού λαδιού μπορούν να το βοηθήσουν να εισχωρήσει και να σφραγίσει μικρές ρωγμές ή κενά στα εξαρτήματα του κινητήρα, μειώνοντας περαιτέρω τον κίνδυνο διαρροών. Ωστόσο αξίζει να αναφέρουμε ότι εάν ένας κινητήρας χρησιμοποιεί συμβατικό λάδι για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να έχει συσσωρευτεί λάσπη και επικαθίσεις που μπορούν να προκαλέσουν διαρροές όταν εισάγεται συνθετικό λιπαντικό. Ωστόσο, αυτό δεν προκαλείται από το ίδιο το συνθετικό λιπαντικό, αλλά από τις καθαριστικές ιδιότητες του συνθετικού λαδιού που απομακρύνουν τα συσσωρευμένα υπολείμματα.
4: «Τα συνθετικά λάδια είναι πολύ αραιά για τους παλαιότερους κινητήρες και προκαλούν αυξημένη κατανάλωση λαδιού»
Η ρευστότητα ενός λιπαντικού ορίζεται από το ιξώδες του. Το ιξώδες είναι ένας δείκτης που υποδηλώνει το πόσο «παχύρευστο» ή «λεπτόρευστο» είναι ένα υγρό και αποτελεί σημαντικό στοιχείο κατά την επιλογή ενός λιπαντικού για έναν κινητήρα. Ένα συνθετικό λιπαντικό με δείκτη 10W-40 δεν είναι «λεπτότερο» από ένα συμβατικό λιπαντικό με δείκτη 15W-40, στη θερμοκρασία λειτουργίας. Επιπλέον, τα συνθετικά έχουν από τη φύση τους υψηλό δείκτη ιξώδους, (δηλαδή υψηλότερη σταθερότητα ιξώδους κατά τη μεταβολή θερμοκρασίας) γεγονός που τα καθιστά πιο σταθερά (ανθεκτικά) στην αραίωση σε υψηλές θερμοκρασίες. Η αυξημένη κατανάλωση λαδιού σε έναν παλαιότερο κινητήρα προκαλείται συνήθως από φθαρμένα εξαρτήματα του κινητήρα, όπως ελατήρια εμβόλων, οδηγούς ή τσιμουχάκια βαλβίδων, τα οποία μπορούν να επιτρέψουν τη διαρροή ποσότητας λιπαντικού στο θάλαμο καύσης. Τα συνθετικά λιπαντικά δεν προκαλούν αυξημένη κατανάλωση λαδιού σε παλαιότερους κινητήρες και, μάλιστα, λόγω της χαμηλότερης πτητικότητας τους μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης λαδιού παρέχοντας καλύτερη προστασία και λίπανση στα εξαρτήματα του κινητήρα.
5: «Τα συμβατικά και τα συνθετικά λιπαντικά κινητήρα απαγορεύεται να αναμειγνύονται»
Αν και γενικά συνιστάται να χρησιμοποιείτε τον ίδιο τύπο λιπαντικού καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του κινητήρα, η ανάμειξη συνθετικών και συμβατικών λιπαντικών -σε περίπτωση ανάγκης- παρότι θα μειώσει τις ευεργετικές ιδιότητες των συνθετικών, είναι απίθανο να προκαλέσει κάποια βλάβη στον κινητήρα. Τα συνθετικά και τα συμβατικά λιπαντικά είναι γενικώς συμβατά μεταξύ τους από φυσικοχημική άποψη*. Η κύρια διαφορά μεταξύ των συνθετικών και των συμβατικών λιπαντικών είναι ότι τα συνθετικά λιπαντικά διαθέτουν ανώτερες πρώτες ύλες (βασικά έλαια και χημικά πρόσθετα) για να παρέχουν καλύτερη απόδοση, προστασία των κινούμενων μερών και οικονομία καυσίμου.
6: «Όταν το λάδι του κινητήρα γίνεται «μαύρο» λίγο μετά την αλλαγή από συμβατικό σε συνθετικό, αυτό δείχνει ότι η αλλαγή δεν ήταν καλή ιδέα και ίσως κάτι δεν πάει καλά με το λάδι»
Τα συνθετικά λιπαντικά κινητήρα έχουν εξαιρετικές ιδιότητες καθαρισμού. Η τεχνολογία των βασικών τους λαδιών σε συνδυασμό με τα εξελιγμένα απορρυπαντικά πρόσθετα που περιλαμβάνει η σύνθεσή τους, καθαρίζουν τις επικαθίσεις από τις επιφάνειες, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν τη δημιουργία νέων επικαθίσεων στα μέρη του κινητήρα, καταφέρνοντας με αυτόν τον τρόπο να τον διατηρούν προστατευμένο και καθαρό για πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα. Αιωρούμενες στο λάδι, αυτές οι εναποθέσεις, μεταφέρονται στη συνέχεια στο φίλτρο λαδιού, όπου απομακρύνονται οι μεγαλύτερες. Όταν ένα λιπαντικό γίνεται μαύρο κατά τη λειτουργία του στον κινητήρα, αυτό σημαίνει ότι το νέο λιπαντικό εκτελεί τη ζωτική λειτουργία του καθαρισμού, η οποία βεβαίως περιλαμβάνει και την απομάκρυνση προ-υπαρχουσών εναποθέσεων για τις περιπτώσεις που το προηγούμενο λάδι ήταν κακής ποιότητας ή είχε παραμείνει στον κινητήρα μετά το πέρας της ωφέλιμης ζωής του.
*Αναφερόμαστε σε λάδια στην αρχική τους κατάσταση, καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσο επιβαρυμένο είναι το χρησιμοποιημένο λάδι εντός του κινητήρα.
Αρθρογράφος
Δοκιμές Αυτοκινήτου CarTest.gr
O Πρόεδρος του Ομίλου Επιχειρήσεων Σαρακάκη, Ιωάννης Δ. Σαρακάκης, συμμετείχε στο 4ο Συνέδριο Υποδομών & Μεταφορών – ITC 2021.