BMW E36 Track-Day Project Part II

Πώς και από δω;

Ναι, ξέρω, έχουν περάσει 5 μήνες από τότε που είδατε το E36 Project, αλλά ο Covid - 19 μάς την έσκασε γερά σε όλα τα επίπεδα. Τα πράγματα που είχαμε παραγγείλει από το εξωτερικό έκαναν να έρθουν 3 μήνες, κάτι που καθυστέρησε φυσικά την εξέλιξή του. Το διάστημα αυτό όμως, τόσο εγώ όσο και ο Νίκος Πηττάς της Aktiv Automotive, δεν μείναμε με σταυρωμένα τα χέρια και ψάχναμε συνεχώς σε παλιατζήδες και internet για την εύρεση ανταλλακτικών που να κάνουν για τη μπέμπα μας. Έχουμε ψωνίσει αρκετά πράγματα, αλλά αυτά θα τα δείτε σε επόμενο μέρος του project. Γιατί αυτόν τον μήνα σχεδόν ολοκληρώσαμε την «υπόθεση στήσιμο».

Coilover War

Track-day αυτοκίνητο χωρίς ρυθμιζόμενη ανάρτηση γίνεται; Δεν γίνεται! Οπότε ας εξετάσουμε λίγο τις επιλογές μας, που φυσικά βρίσκουν εφαρμογή και σε BMW E46, καθώς τα δύο αυτοκίνητα είναι παρόμοια σε θέματα ανάρτησης. Βασική προϋπόθεση η ρύθμιση της συμπίεσης-επαναφοράς και καλοδεχούμενα τα ρυθμιζόμενα πιατέλα για την camber. Για να έχετε ρύθμιση caster σε Ε36/Ε46 θα πρέπει να επενδύσετε επιπλέον σε ένα ξεχωριστό camber/caster plate, με κόστος από 250-400 ευρώ, ανάλογα ποια λύση θα επιλέξετε από τις IRP, Millway, Vorshlag και Ground Control. Εδώ θα πρέπει να θυμάστε ότι δεν είναι όλα τα plates σχεδιασμένα να συνεργάζονται με συστήματα ανάρτησης Coilover, καθώς τα plates των Kmac, SPC/Eibach -και κάποια ακόμα- απαιτούν OEM σύστημα αμορτισέρ-ελατηρίου. Υπάρχουν και οι ebay επιλογές που παίζουν στο κατοστάευρω, αλλά είναι αμφιβόλου ποιότητας και καθώς μιλάμε για εξαρτήματα ανάρτησης, καλύτερα να τα παραβλέψετε. 

Όσον αφορά τις ρυθμιζόμενες coilover, οι επιλογές γι’ αυτά τα πατώματα είναι κυριολεκτικά άπειρες και έχουν να κάνουν περισσότερο με το budget σας. Υπάρχουν οι κορυφαίες KW Clubsport, Nitron R1, Fortune 510 και Feal 442, όμως, με τιμές που παίζουν στα 2.200-3.100 ευρώ, εστιάζουν σε υψηλά βαλάντια για αποκλειστική χρήση πίστας, με ξεχωριστή ρύθμιση συμπίεσης επαναφοράς και ειδικά σχεδιασμένη τεχνολογία εμβόλου, ενώ κάποιες διαθέτουν και εξωτερικές μπουκάλες αζώτου. Για autocross/track-day αυτοκίνητα που κινούνται καθημερινά στο δρόμο απαιτώντας μεγαλύτερη άνεση, μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στις Bilstein B16 ή KW Variant 3, που κυμαίνονται στα 1.600-1.700 ευρώ και έχουν μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην πιο σκληρή και πιο μαλακή ρύθμισή τους. Οπότε φτάνουμε στη δική μας κατηγορία και στο εύρος 700-1.100 ευρώ. Καλά εδώ κι αν υπάρχουν επιλογές… BC BR Series, D2 RS Series, Feal 441, HSD Monopro, ISC N1, KSport Kontrol Pro, MeisterR Zeta CRD, XYZ Super Sport. Διαλέχτε! Όλες διαθέτουν ρύθμιση της δύναμης απόσβεσης (συμπίεση και επαναφορά χωρίς ξεχωριστή ρύθμιση) σε μπόλικες σκάλες και οι περισσότερες διαθέτουν και camber plates για τον μπροστά άξονα.

On the Worx!

Παρότι έτεινα αρκετά προς τις BC, αφού έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές, αλλά και αξιόπιστες, επέλεξα το kit της MeisterR, δεδομένου ότι δεν έχουν δοκιμαστεί ιδιαίτερα στην Ελλάδα και λαμβάνουν πολύ καλά σχόλια στα forum του εξωτερικού. Η MeisterR δεν διαθέτει αυτοματοποιημένη μονάδα μαζικής παραγωγής, με κάθε ανάρτηση να κατασκευάζεται στο χέρι. Η τεχνολογία Close Ratio Damping της σειράς Zeta CRD διατηρεί το ίδιο επίπεδο στην απόσβεση συμπίεσης και επαναφοράς και διαθέτει 32 σκάλες ρύθμισης. Είναι σχεδίασης mono-tube και για τα Ε36 διαθέτει ρυθμιζόμενα pillow-ball πιατέλα αλουμινίου. H Worx The Car Shop εισάγει στην Ελλάδα aftermarket προϊόντα βελτίωσης από δεκάδες διαφορετικές εταιρείες μεταξύ των οποίων και η MeisterR, οπότε μιλήσαμε με τον ιδιοκτήτη της εταιρείας, Παύλο Πατέλη, για να παραγγείλουμε την Zeta CRD. Όχι όμως για E36, αλλά για M3 E36. Ποια η διαφορά, θα ρωτήσετε; Λεπτομέρεια του Νίκου Πηττά που κάνει τη διαφορά. Η αντιστρεπτική στις απλές Ε36 πιάνει στο ψαλίδι, ενώ στις M3 πιάνει πάνω στη μπουκάλα του αμορτισέρ. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται αυξημένη σχέση μοχλισμού (λόγω μακρύτερης σύνδεσης), με αποτέλεσμα αυξημένη δύναμη στην αντιστρεπτική. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Μ3 έχουν μικρότερες μπροστινές αντιστρεπτικές απ’ ό,τι όλες οι υπόλοιπες Ε36, αφού η διαφορετική τους -μακρύτερη- άρθρωση έχει ως αποτέλεσμα οι μικρότερες αντιστρεπτικές να παρέχουν σημαντικά αυξημένη δύναμη στη διαχείριση του βάρους. Ενδεικτικά, οι Μ3 3.0lt έχουν αντιστρεπτικές με διάμετρο 22,5mm μπροστά και 19mm πίσω, οι M3 Evo 3.2lt 23mm/20mm, ενώ οι 325/328 έχουν 24mm/15mm, με απλή ανάρτηση, ενώ όταν είναι εξοπλισμένες με M Pack από το εργοστάσιο έχουν 25,5mm/18mm. Εμείς επειδή είπαμε να το κάνουμε τούβλο το εργαλείο από αντιστρεπτικές για να παίρνει τις ελάχιστες δυνατές κλίσεις, χωρίς να είναι μπετό από ελατήρια, βάλαμε στην παραγγελία της Worx The Car Shop και ένα set της H&R για M3 E36, με διάμετρο 28mm/24mm.

Δέσε το, το άτιμο!

Η πολυπόθητη ημερομηνία παράδοσης με είχε κάνει να περιμένω σαν δεκάχρονο που περιμένει τον Άγιο Βασίλη την επόμενη μέρα των Χριστουγέννων. Απορώ πώς δεν χάλασα κανένα εξάρτημα στο άνοιγμα των δύο μεγάλων κουτιών της MeisterR και της H&R. Προτού βάλουμε την ανάρτηση και τις αντιστρεπτικές όμως είχαμε κάνει, όπως προείπα, μερικές αγορές με τον Νίκο. Το X-Brace είναι ΟΕΜ εξοπλισμός των BMW E36 Cabrio, M3 Lightweight και M3 EVO, αποτελώντας μία εξαιρετική λύση ενίσχυσης του πλαισίου των E36 Coupe. Κοστίζει μεταχειρισμένο περίπου 100-130 ευρώ και σε συνδυασμό με μπροστινή μπάρα θόλων κάνει θαύματα! Για να μπει έπρεπε να πρεσαριστούν σπειρώματα στη μπροστινή γέφυρα (αφού τα E36 Coupe δεν διαθέτουν τις υποδοχές όπως τα Cabrio), ενώ η εργοστασιακή μπάρα του πατώματος μετακινήθηκε λίγο πιο πίσω από το X-Brace. Τα ψαλίδια της E36 δέχθηκαν με χαρά τα παράκεντρα -μασίφ- silent blocks από M3 3.0lt, αλλά και τα εσωτερικά-εξωτερικά μπαλάκια (από M3). Η παράκεντρη τοποθέτηση των silent blocks φέρνει πιο μπροστά τον τροχό κατά 20mm, αυξάνοντας το μεταξόνιο και τη γωνία caster, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη πληροφόρηση και ταχύτερη επαναφορά από το τιμόνι. Δεν θέλαμε να γεμίσουμε το πάτωμα με σινεμπλόκ πολυουρεθάνης, αφού οι λύσεις που προσφέρει η BMW με τα αντίστοιχα ανταλλακτικά από το M3 φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και δεν περνούν καθόλου θόρυβο-κραδασμούς στην καμπίνα. Αυτά θα τα αφήσουμε να περάσουν από τις ενισχυμένες βάσεις μοτέρ-σασμάν και από τις ενισχύσεις που θα κάνουμε στην πίσω γέφυρα.

Η τοποθέτηση των μπροστινών αμορτισέρ δεν μας δυσκόλεψε ιδιαίτερα. Η ποιότητα κατασκευής της coilover είναι πολύ καλή με ειδική βαφή κατά της διάβρωσης. Η σκληρότητα των ελατηρίων είναι 7kg/mm στον μπροστά άξονα και 8kg/mm στον πίσω. Το μόνο που δεν μας άρεσε ήταν τα μπαράκια της ζαμφόρ που δείχνουν ότι δεν θα αντέξουν πολλά track-days. Στο μέλλον πολύ πιθανό να τα αλλάξουμε με κάτι πιο ενισχυμένο…για τώρα είναι μια χαρά. Μαζί με τα αμορτισέρ βάλαμε και τις πλάκες ενίσχυσης (BMW OEM Μ3 3,2lt) των θόλων. Στα Ε36 με σκληρή ανάρτηση, οι θόλοι φουσκώνουν προς τα πάνω, με αποτέλεσμα οι βίδες να «ανοίγουν» προς τα έξω. Οι πλάκες αυτές μπαίνουν πάνω από τα top mounts και κάτω από τον θόλο, με το μεταλλικό αυτό «σάντουιτς» να απλώνει τις δυνάμεις που δημιουργούνται λύνοντας το πρόβλημα. Επόμενο βήμα, η κρεμαγιέρα. Όλα τα Ε36 έχουν κρεμαγιέρα με λόγο 16,8:1-17,6:1 (ανάλογα με το μοντέλο), τα M3 3,0lt έχουν μεταβλητό λόγο με 15,4:1, τα M3 3,2lt 17,6:1 (επίσης μεταβλητό), ενώ τα Z3 1,9lt μόλις 14,5:1. Έτσι, οι 3,4 στροφές από τέρμα σε τέρμα γίνονται 2,7! Miata θα γίνει το μπεμβεδικό! Αν θέλετε ακόμα πιο κοφτερό τιμόνι, υπάρχει και η λύση από Z4 M Coupe (12,8:1) και Z4 M Roadster (13,7:1), αλλά είναι πολύ πιο δυσεύρετες και φυσικά ακριβές.

Η τοποθέτηση των αμορτισέρ στον πίσω άξονα αποδείχθηκε λίγο πιο δύσκολη κυρίως λόγω της σχεδίασης της ανάρτησης. Το ρυθμιστικό των ελατηρίων της Meister είχε λίγο μεγαλύτερη διάμετρο από όσο θα έπρεπε, με αποτέλεσμα να χτυπάει ελαφρώς το πιατέλο του ελατηρίου στο ψαλίδι. Η λύση δόθηκε με ΟΕΜ λάστιχα της BMW που θηλυκώνουν τέλεια, ενώ και στον πίσω άξονα τοποθετήσαμε και πλάκες ενίσχυσης -από Z3- για τους θόλους. Το κεφάλαιο στήσιμο έκλεισε με μεγάλη επιτυχία, σχεδόν όλα τα εξαρτήματα ανάρτησης είναι πλέον ολοκαίνουρια και έτοιμα για μάχη και ακόμα και τώρα που γράφω αυτές τις λέξεις, βόλτα δεν έχω κάνει! Τον επόμενο μήνα έχουμε advanced ευθυγράμμιση, πρώτες εντυπώσεις και προχωράμε για φρένα!!!

Budget:

Coilovers Meister-R Zeta CRD: €920

Αντιστρεπτικές H&R: €500

Πλάκες ενίσχυσης θόλων μπροστά από BMW M3 3,2lt: €27

Πλάκες ενίσχυσης θόλων πίσω από BMW Z3: €62

Μπαλάκια από BMW M3 3,0lt: €80

Μπροστινά silent blocks BMW M3 3,0lt: €41

Κρεμαγιέρα από BMW Z3: €300 (ΜΤΧ)

Μπάρα ενίσχυσης X-Brace: €100 (ΜΤΧ)

TUNED BY:

Aktiv Automotive

Τηλ: 210 97 08 807

Web: www.aktiv-automotive.gr

 

Thanks to:

Worx The Car Shop

Απόλλωνος 18, Γαλάτσι

Τηλ: 693 122 0652

Mail: sales@worxcarshop.gr