BMW E36 Track-Day Project Part III

Different animal

Δεν θα σας το κρύψω. Την πρώτη φορά που οδήγησα το E36 απογοητεύτηκα. Αναγκαστικά το σύγκρινα με το RX-8 που ήταν το αυτοκίνητο που οδηγούσα μέχρι τότε. Σασί, τιμόνι, μπροστινό, φρένα, όλα χάος! Έλεγα στον εαυτό μου… -Ωραία, Άγγελε, γερό το downgrade…  Όμως όταν το οδήγησα και πάλι μετά από την επιμέλεια του Νίκου Πηττά, ήρθε και πάλι το χαμόγελο στο πρόσωπό μου. Το αυτοκίνητο δεν είχε καμία απολύτως σχέση με πριν. Το νιώθεις πλέον ως ένα σώμα και πλέον δεν είναι το σασί και το μπροστινό του στον αέρα. Φέραμε το ύψος ακριβώς όπως της M3 E36 3.0lt, ενώ για αρχή ρυθμίσαμε τη σκληρότητα των αμορτισέρ στην 15η θέση από τις 32 συνολικά τόσο μπροστά όσο και πίσω. Η κύλιση εντυπωσίασε και εμένα και τον Νίκο. Ναι, φυσικά και είναι σκληρό, αλλά δεν σε ταλαιπωρεί καθόλου, δεν διαβάζει χαζά τον δρόμο και νιώθεις στο πετσί σου μονάχα τις πιο τσαμπουκαλεμένες ανωμαλίες του δρόμου. Αυτό που ακολουθούσε ήταν μία ψαγμένη ευθυγράμμιση. Επιλέξαμε την Mamas Wheels, στο Γέρακα, λόγω της πολυετούς εμπειρίας της στο χώρο της ανάρτησης και των ελαστικών, αλλά και του αξιόπιστου σταθμού ευθυγράμμισης Exact BlackTech Plus, της Ιταλικής Corghi. Ο μαέστρος μας δεν θα είναι οι τυποποιημένες τιμές που προτείνει το database της Corghi. Εδώ θα κάνουμε διαφορετική ευθυγράμμιση και γι’ αυτόν τον λόγο εμπιστευτήκαμε έναν φίλο και κάτι παραπάνω από «γνώστη» του συγκεκριμένου αθλήματος…

Avanti Maestro!

Toν Γιώργο Καραμέρη, race engineer και εκπαιδευτή -αγωνιστικής- οδήγησης. Ο Γιώργος διαθέτει τεράστια εμπειρία στο στήσιμο, αλλά και τη φυσική του αυτοκινήτου και γνωρίζει να «στήνει» δρομίσια και αγωνιστικά όσο ελάχιστοι άνθρωποι στην Ελλάδα. Εξηγήσαμε ακριβώς τι θέλουμε να κάνουμε με το 36 μας και δέχτηκε με χαρά να βοηθήσει στο project. Φυσικά και αυτή δεν θα είναι η μοναδική ευθυγράμμιση του BMW, αλλά ήταν μία καλή ευκαιρία να μάθουμε όλοι λίγο περισσότερα πράγματα γύρω από τη «μυστήρια» τέχνη της ευθυγράμμισης και πώς αυτή επηρεάζει τη συμπεριφορά του οχήματός μας. Σε έναν ιδανικό κόσμο δεν θα χρειαζόταν να κάνουμε ευθυγράμμιση του οχήματός μας και θα ρυθμίζαμε στις μηδενικές τιμές τους τις τρεις βασικές γωνίες ευθυγράμμισης: κάστερ, κάμπερ, σύγκλιση-απόκλιση. Επειδή όμως ζούμε στα χρόνια του Κορωνοϊού, ο ιδανικός κόσμος δεν υφίσταται, όπως δεν υπάρχει και ο ιδανικός δρόμος. Το σασί μας από κάτω είναι γεμάτο από ελαστικούς συνδέσμους που παρεμβάλλονται ανάμεσα στα χέρια (και τα οπίσθια μας) και στους τροχούς και έχουν σχεδιαστεί ώστε να απορροφούν κραδασμούς και κακοτοπιές του οδοστρώματος, με άμεση παρενέργεια ότι, κατά τις πλευρικές ή διαμήκεις επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις του αμαξώματος, αυτά παραμορφώνονται και φθείρονται. Καθώς αυτά φθείρονται, παρασύρουν μαζί τους και όλες τις «προβλεπόμενες» θέσεις του συστήματος διεύθυνσης και της ανάρτησης, δηλαδή τη γεωμετρία του αυτοκινήτου. Ανάλογα με το πόσο ταλαιπωρημένο είναι το όχημά μας και πόσο φθαρμένες είναι οι αρθρώσεις της ανάρτησης και οι ελαστικοί σύνδεσμοι, τόσο περίπατο θα έχουν πάει οι γωνίες της ευθυγράμμισης και μαζί τους η αίσθηση και η συμπεριφορά του οχήματός μας στο δρόμο. Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε 2 χρόνια πρέπει να πηγαίνουμε μία βόλτα από τον «ευθυγραμμισά» της γειτονιάς μας.

Understanding the Magic Alignment

Η γεωμετρία της ανάρτησης σε όλες τις μορφές οδήγησης είναι το Α και το Ω για να μπορέσει το κάθε αυτοκίνητο να κινηθεί άλλοτε με απόλυτη ασφάλεια στους δημόσιους δρόμους συγχωρώντας τις λάθος εντολές του οδηγού και άλλοτε να κινηθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα σε μία πίστα αγώνων για τους ίδιους και μερικούς επιπλέον λόγους. Για τη ρύθμιση του αυτοκινήτου στην πίστα θα πρέπει να έχουμε ως κύριο μέλημα ότι το αυτοκίνητο σε απαιτητική οδήγηση θα πρέπει να έχει το πέλμα του ελαστικού σχεδόν σε απόλυτη επαφή με τον τάπητα της πίστας και να έχει πάντα τη μέγιστη δυνατή κάθετη δύναμη σε αυτόν, μιας και είναι ο λόγος που έχει πρόσφυση. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βάση στη γωνία κάμπερ, όπως και στο ύψος του οχήματος από τον δρόμο.

Η γωνία κάμπερ είναι η γωνία που σχηματίζει ο τροχός ως προς το κατακόρυφο επίπεδο, καθώς τον παρατηρούμε από εμπρός ή πίσω. Είναι αρνητική, όταν ο τροχός «γέρνει» προς την πλευρά του οχήματος και θετική, όταν ο τροχός γέρνει προς τα έξω. Ο γενικός κανόνας λαμβάνει υπόψη του στη ρύθμιση την περιστροφή του οχήματος ως προς το διαμήκη άξονα (roll). Ο βαθμός περιστροφής συνδέεται με το κέντρο βάρους του οχήματος, τη σκληρότητα των ελατηρίων, τη σκληρότητα των αντιστρεπτικών, την πρόσφυση του τάπητα, αλλά και τον τύπο των ελαστικών που έχουμε (δρομίσια, semi-slick, full slick). Επίσης το όχημα, αναλόγως της ιπποδύναμης και των ελαστικών, δεν θα πρέπει να ξεπερνάει κάποιες τιμές της γωνίας κάμπερ, καθώς στη δυνατή επιτάχυνση, σε ευθεία γραμμή, δεν θα έχει καλή πρόσφυση λόγω απώλειας της μέγιστης επαφής του πέλματος με τον τάπητα. Για να πετύχουμε τα ιδανικά αποτελέσματα, θα πρέπει να γίνουν αρκετές δοκιμές για να καταλήξουμε στην απόλυτη ρύθμιση.

Η γωνία κάστερ είναι η γωνία που σχηματίζει ο άξονας περιστροφής του τροχού ως προς τον κατακόρυφο άξονα, κοιτώντας τον από το πλάι. Επίσης, η γωνία κάστερ επηρεάζει τη μεταβολή του κάμπερ κατά την περιστροφή του τροχού. Η θετική γωνία κάστερ παρέχει ευστάθεια, συνεισφέρει στον έλεγχο της κατευθυντικότητας του οχήματος και τείνει να επαναφέρει τους μπροστινούς τροχούς «στο κέντρο» μετά από μία στροφή, ενώ μία υπερβολικά μεγάλη γωνία κάστερ θα βαρύνει αισθητά το τιμόνι και θα μειώσει την απόκρισή του, όμως σε πιστάδικα αυτοκίνητα επιλέγεται επίτηδες μεγάλη γωνία κάστερ για να μας δώσει περισσότερη κάμπερ. Ένας πρόχειρος κανόνας για αυτό είναι ότι σε έναν τάπητα μίας πίστας αγώνων που η πρόσφυση είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με τον δημόσιο δρόμο, θα μπορούσαμε να έχουμε γωνία κάμπερ ακόμα και πάνω από 2,5 μοίρες, αρνητική πάντα, με έμφαση στον μπροστινό άξονα. Όσο ο τάπητας δεν έχει πρόσφυση μπορούμε να αυξήσουμε την απόσταση από το έδαφος ή να μειώσουμε τη γωνία κάμπερ για μεγαλύτερη πρόσφυση. Αυτό γίνεται καθώς όσο αυξάνεται το ύψος του αμαξώματος, εφαρμόζεται στους εξωτερικούς τροχούς μεγαλύτερη κάθετη δύναμη λόγω μεγαλύτερου μοχλικού που κάνει το κέντρο βάρους κατά την περιστροφή.

Η σύγκλιση-απόκλιση των τροχών εμπρός και πίσω συνδέεται άμεσα με τον απότομο και ομαλό τρόπο μεταφοράς βάρους σε κάθε έναν τροχό σε σχέση με τις κινήσεις των πηδαλίων (τιμόνι, γκάζι, φρένο). Στον εμπρός άξονα που είναι και ο άξονας εντολής για να στρίψουμε, φροντίζουμε να είναι από 0 μοίρες (ή χιλιοστά) μέχρι κάποια χιλιοστά απόκλιση, αναλόγως των στροφών που έχει η συγκεκριμένη πίστα αγώνων. Όσο ανοίγουμε την απόκλιση τόσο πιο «χαζό» και ουδέτερο γίνεται το μπροστινό σύστημα στις εντολές μας, μεταφέροντας αυτή την «απαλότητα» -εκτός από την αρμονική μεταφορά βάρους στους εμπρός τροχούς- στο turn in και στον πίσω άξονα, χωρίς να έχουμε κίνδυνο υπερστροφής στο ίδιο σημείο. Αυτή η ρύθμιση όμως στο δημόσιο δρόμο είναι επικίνδυνη, γιατί ακολουθεί τις ανωμαλίες το εμπρός μέρος και το όχημα παρουσιάζει αστάθεια όταν έχουμε χαλαρό το τιμόνι στα χέρια μας. Το πίσω μέρος θα πρέπει πάντα να έχει σύγκλιση, δηλαδή οι τροχοί να δείχνουν προς το εσωτερικό του οχήματος, καθώς θέλουμε να είναι σταθερό στα φρένα στην ευθεία και στην έξοδο της στροφής όταν επιταχύνουμε.

Αυτόν τον μήνα δεν θα αναφέρουμε τις τιμές ευθυγράμμισης του BMW, καθώς δεν τις ολοκληρώσαμε στον πίσω άξονα, αφού διαπιστώσαμε μία «κλωτσημένη» βίδα στο κάτω ψαλίδι, αλλά δεν νοιαστήκαμε ιδιαίτερα, αφού πολύ σύντομα θα αλλάξουμε τα πίσω ψαλίδια. Πάντως, ακόμα και μόνο με το μπροστινό μέρος που ευθυγραμμίσαμε σωστά και πήγαμε μία γρήγορη βόλτα στην Πεντέλη, εντυπωσιαστήκαμε τόσο εγώ όσο και ο Γιώργος με το turn-in, την ταχύτητα που μπορεί να κουβαλήσει το 36 μέσα στην στροφή, αλλά και το πόσο βιδωμένη είναι η ουρά ακόμα και στα φρένα. Η κοντή κρεμαγιέρα έχει κάνει τρομερή δουλειά και παρά το γεγονός ότι έχει κάνει το τιμόνι λίγο πιο βαρύ, έχει δώσει στο αυτοκίνητο απίστευτα βελτιωμένη αμεσότητα! Το project προχωράει καλά!

 

THANKS TO:

Mamas Wheels

Κλεισθένους 199, Γέρακας

Τηλ: 210 80 34 704

Mail: info@mamaswheels.gr

Web: www.mamaswheels.gr

TUNED BY:

Aktiv Automotive

Τηλ: 210 97 08 807

Web: www.aktiv-automotive.gr