«Έχεις ψυχή, το ξέρω»

O Jeremy Clarkson, αυτός ο ψηλός και γεμάτος ξεχειλίζοντα σαρκασμό παλικάρος εξ Αγγλίας, είναι κυρίως γνωστός στην Ελλάδα από το Top Gear του BBC και τις «ανωριμότητες» στις οποίες υποβάλλει εδώ και δεκαετίες στην εκπομπή διάφορα αυτοκίνητα και όχι μόνο. Αυτό που δεν ξέρουν πολλοί αυτοκινητοφίλοι στην Ελλάδα, αλλά για το οποίο φημίζεται στο Μεγάλο Νησί, είναι ότι εκτός από μεγάλη έφεση στα τηλεοπτικά καραγκιοζιλίκια έχει και τρομερή πένα: εκτός του ότι γράφει στους Times, είναι συγγραφέας και πάρα πολλών βιβλίων γύρω από την αυτοκίνηση, την τεχνολογία γενικότερα, αλλά και την ευρύτερη κοσμοθεωρία του. Ένα από αυτά λέγεται «I Know, You Got Soul» (2005), δηλαδή «Έχεις ψυχή, το ξέρω», και εκεί μέσα ασχολείται γλαφυρά με ορισμένα επιλεγμένα «πράγματα» για τα οποία πιστεύει πως πραγματικά διαθέτουν ψυχή και δεν είναι απλά άψυχα αντικείμενα: μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνει στα «έμψυχα» αυτοκίνητα όπως η Alfa 166 και το GT40, αεροπλάνα όπως το Concorde, το Β-52 και το Blackbird, πλωτά όπως το ταχύπλοο Riva και το θωρηκτό Yamato, ενώ η «θεωρία» του περί ζωντανών αντικειμένων προεκτείνεται και πέραν των μέσων μεταφοράς, φτάνοντας στο τουφέκι Καλάσνικοφ (AK-47) και το Φράγμα του Χούβερ. Αν παραγγέλνετε βιβλία από το Internet ή μπορεί να σας το φέρει κανένας φίλος από το UK, είναι ότι πρέπει για τις ώρες στην παραλία φέτος όταν δεν αξίζει τίποτα γύρω για μπανιστήρι.

Η όλη αυτή κουβέντα μεταξύ αστείου και σοβαρού γύρω από το αν κάποια συγκεκριμένα «υλικά» πράγματα έχουν ψυχή ή έστω αποκτάνε στην ξεχωριστή συνείδηση του καθενός, με απασχολεί όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Μπορεί ένα αντικείμενο υπεύθυνο π.χ. για την χαρά και την ευτυχία ή από την άλλη το δράμα και την δυστυχία μεγάλου αριθμού ανθρώπων, τελικά να φτάνει να αποκτά ολίγην από την (θετική ή αρνητική) αύρα τους? Περνώντας από την άλλη στο πιο προσωπικό επίπεδο του καθενός και αναφερόμενος σε ψυχικώς 100% φυσιολογικά άτομα, μπορείς να δεθείς τόσο πολύ με ένα (θεωρητικά..!) άψυχο αντικείμενο ώστε να σου «βγάζει» αληθινό συναίσθημα και να του συμπεριφέρεσαι, έμπρακτα ή απλά και μόνο στη σκέψη σου, σαν να είναι ζωντανή οντότητα? Ακόμα παραπέρα, σε επίπεδο δημιουργού-δημιουργήματος, ένας π.χ. μηχανικός ή σχεδιαστής που έχει δώσει το είναι του και κομμάτι της ζωής του στην εξέλιξη και την κατασκευή ενός «προϊόντος», όταν το βλέπει ολοκληρωμένο να «περπατάει» μπροστά στα μάτια του, δεν μπορεί τότε να το χαρακτηρίσει «παιδί του» αφαιρώντας όμως τα εισαγωγικά?

Ένα συγκεκριμένο πρόσφατο περιστατικό με έκανε να γύρω την πλάστιγγα της ζυγαριάς μάλλον (ακόμα περισσότερο από ότι πριν, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής) υπέρ του «ναι» επί όλων αυτών των προαναφερθέντων φιλοσοφικών και βαθυστόχαστων ερωτημάτων…

Αφορά συγκεκριμένη πλατφόρμα λογισμικού. Ναι, πλατφόρμα λογισμικού και μάλιστα όχι κάποιο πορωτικό παιχνίδι ή κάποια online εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας όπως πιθανότητα θα πήγαινε το μυαλό σας, αλλά μία «ξενέρωτη», «κρύα» και χωρίς φρου φρου και αρώματα τυπική ERP («σύστημα ενδοεπιχειρησιακού σχεδιασμού» ελληνιστί) πλατφόρμα «δουλειάς γραφείου». Μιλάω για μία πλατφόρμα IBM AS/400, δηλαδή ένα non-GUI (σκέτο κείμενο, χωρίς παράθυρα με γραφικά κτλ. a la DOS/UNIX) σύστημα παλαιάς κοπής (90’s), το οποίο σαν περιβάλλον είναι αξιόπιστο μεν λειτουργικά, αισθητικά όμως είναι όχι απλά αδιάφορο, αλλά μάλλον καταθλιπτικό και μίζερο: μία κατάμαυρη οθόνη με λευκούς χαρακτήρες και ελάχιστα ακόμα χρώματα στο κείμενο όταν κάτι έπρεπε να τονιστεί, βασική πλοήγηση με πληκτρολόγιο και εξαγωγή ενός και μόνο ήχου («μπιπ» βγαλμένο από χαλασμένο ηχείο Amiga) και αυτόν τον φώναζε μόνο στα σφάλματα. Σε αυτό το σύστημα δούλευα πάμπολλες ώρες την ημέρα για τέσσερα ολόκληρα χρόνια (ένα βράδυ τον πρώτο καιρό το είχα δει και στον ύπνο μου...) και ήταν το απόλυτο εργαλείο της δουλειάς μου, αφού εισαγωγή στοιχείων, εξαγωγή αναλύσεων, βάση δεδομένων, επικοινωνία με τα αντίστοιχα εξωτερικά terminal, λογιστικά κτλ. γινόντουσαν κατά βάσει από εκεί μέσα. Αυτή τη μαύρη οθόνη την γ@μωσταύριζα ολημερίς στο γραφείο σε φάσεις που κάτι δεν προχώραγε, κόλλαγε, δεν έβγαζε αυτό που περίμενα ή μου απαγόρευε κάποια ενέργεια. Φυσικά και το 99% των περιπτώσεων δυσανασχέτισης του συστήματος ήταν από δικό μου λάθος / παράλειψη κατά την παραμετροποίηση και τις εκάστοτε ρυθμίσεις μου, αλλά όπως ξέρετε αυτές οι φάσεις είναι τύπου «φταίει ο γαίδαρος, βαράμε το σαμάρι του». Ώρες ώρες αισθανόμουν πως είχα πραγματικά σιχαθεί την μαύρη αυτή οθόνη τόσο πολύ, που δεν ήθελα να την ξαναδώ και να πετάξω το λάπτοπ από το παράθυρο. Όταν πρόσφατα λοιπόν ήρθε η ώρα να αποχωρήσω από την εταιρία γυρνώντας επαγγελματική σελίδα, ήρθε μαζί μοιραία και η τελευταία μέρα δουλειάς. Ήρθε η φορά που έπρεπε να κλείσω το πρόγραμμα με τη μαύρη οθόνη, την οθόνη με την οποία κάθε μέρα επί τέσσερα χρόνια τσακωνόμουν και έβριζα, για τελευταία φορά. Λύγισα, βούρκωσα, στεναχωρήθηκα σαν να αποχαιρετούσα έναν καλό φίλο που δεν θα ξαναδώ. Αποχαιρέτησα και ευχαρίστησα την μαύρη οθόνη, είχε για πάντα κρατήσει μέσα στον σέρβερ της ένα δικό μου προσωπικό κομμάτι. Κομψή λεπτομέρεια: το τμήμα μηχανογράφησης της εταιρίας είχε ονομάσει επίσημα (π.χ. στα μενού των παραθύρων και στην εξωτερική εταιρική επικοινωνία) το εν λόγω σύστημα «Ιάσων». Μετά φταίω εγώ...

Και αν έφτασα να αισθανθώ «δικό μου φιλαράκι» ένα κοινό εταιρικό πακέτο λογισμικού, τότε τι επιπέδου συναισθήματα και ζωντανής επικοινωνίας θα μπορούσε να σου βγάλει ένα αγαπημένο σου αυτοκίνητο? «Τρομακτικού» είναι η απάντηση, αλλά αφήστε με να ασχοληθώ πιο ειδικά άλλη φορά, μελλοντικά, με την ιδιαίτερη αυτή σχέση που μπορούμε να αναπτύξουμε όλοι εμείς οι άρρωστοι αυτοκινητόβιοι.

Άραγε, γιατί θα πρέπει να αποδείξουμε εμείς οι «ρομαντικοί υλιστές» ότι υπάρχει ψυχή εκεί που δεν θα έπρεπε «λογικά» να υπάρχει και να μην είναι οι «ανθρωποκεντρικοί θρησκόληπτοι» αυτοί που πρέπει να αποδείξουν ότι μόνο ο homo sapiens ή π.χ. μόνο τα θηλαστικά είναι «έμψυχα»?! Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από συγκεκριμένες αναλογίες σίδηρου, αζώτου, μαγνησίου, οξυγόνου, υδρογόνου, άνθρακα κτλ. και ένα Audi Α3 (OK, κακό παράδειγμα όταν μιλάμε για έμψυχα αντικείμενα, καλύτερα ας πούμε μία Alfa Romeo GT) αποτελείται από συγκεκριμένες αναλογίες επίσης σίδηρου, αζώτου, μαγνησίου, οξυγόνου, υδρογόνου, άνθρακα κτλ. Σε κανένα από τα δύο δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί η ουσία «ψυχινίνη»… Όπως θα έλεγε και ο τρισμέγιστος Walter White από το Breaking Bad, «όλα είναι χημεία, η επιστήμη των συστατικών της ύλης και των μεταβολών αυτής». Ο Stephen King μάλιστα τα είχε «πει» όλα αυτά πολύ πριν και από εμένα και από τον Walter White, πριν από τριάντα χρόνια. Όλες αυτές τις πνευματικές αναζητήσεις τις είχε κάνει ένα ωραίο εύπεπτο λογοτεχνικό πακέτο και, με πρωταγωνίστρια την πασίγνωστη Plymouth Fury ονόματι «Christine», μας απέδειξε ότι «τι λαμαρίνα, τι επιδερμίδα, τι σίδερο, τι κύτταρο». Πως είπατε, επιστημονική φαντασία? Ναι καλά...